Panel dyskusyjny “Ekologie Kultury V. Aktywizm” | Polska
#dlaaktywistów #ważnetematy #rozmowy #ekologiawkulturze
Kurator: Janusz Adam Biedrzycki
Moderatorka: Zofia Smolarska
Gościnie / Goście: Magdalena Gałkiewicz, Helena Smoczyńska, Paweł Szypulski
Data: 30 sierpnia 2025 | sobota
Godzina: 15:00-17:00
Miejsce: Ogród na Dziedzińcu / Foyer (w zależności od pogody), Fabryka Sztuki w Łodzi, ul. Tymienieckiego 3
Wstęp: bezpłatny, wolny
Czas trwania: 2 godziny
Wiek uczestników: bez ograniczeń
Język: spotkanie dyskusyjne prowadzone w języku polskim
OPIS WYDARZENIA
W obliczu postępującego kryzysu klimatycznego, przed którym stoi nasza planeta, coraz bardziej zauważalna staje się rosnąca aktywność ruchów ekologicznych. Budzą one zarazem nadzieję na realną zmianę, jak i kontrowersje związane z formami podejmowanych działań. W takiej rzeczywistości tradycyjny podział na “dobrych” i “złych” aktywistów przestaje być wystarczający.
Gdzie kończy się społecznie akceptowany aktywizm, a zaczyna radykalizm, lub nawet ekoterroryzm? Jak rozróżnić działania obywatelskiego nieposłuszeństwa od tych, które wywołują lęk lub sprzeciw społeczny? Kiedy obrona środowiska staje się zagrożeniem dla porządku publicznego? I przede wszystkim: jakie mechanizmy społeczne, medialne i kulturowe, kształtują nasze postrzeganie ekologicznych inicjatyw?
O tych i wielu innych kwestiach porozmawiamy podczas kolejnego, piątego już spotkania z cyklu “Ekologie Kultury”. Zapraszamy do wspólnej refleksji nad granicami zaangażowania i formami protestu w epoce kryzysu klimatycznego.
“Ekologie Kultury” to cykl spotkań i rozważań na temat ekologii, zapoczątkowany na Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym Retroperspektywy w 2022 roku. Wiodącym tematem rozważań jest to jak sztuka i instytucje kultury mogą włączyć się w działania proklimatyczne i proekologiczne. Do tej pory w odbyły się 4 spotkania: “Ekoligie kultury I” (2022), „Ekologie kultury II. Edukacja” (2023), "Ekologie kultury III. Kostiumy i scenografia"(2023), “Ekologie kultury IV. Ekologia miejska” (2024).
Spotkaniu “Ekologie Kultury. Aktywizm” będą towarzyszyć prezentacje dwóch publikacji książkowych.
- I. Premiera e-booka “Ekologie Kultury IV. Ekologia miejska”
To publikacja oparta na refleksjach uczestników i uczestniczek zeszłorocznego spotkania dyskusyjnego, które odbyło się w ramach cyklu “Ekologie Kultury”, podczas XIII edycji Międzynarodowego Festiwalu Teatralnego Retroperspektywyw. W publikacji znalazły się głosy osób aktywnie działających na styku kultury, ekologii i przestrzeni miejskiej: Janusza Adama Biedrzyckiego, Zofii Smolarskiej, Magdaleny Gałkiewicz, Marcina Gawrońskiego, Kaspra Jakubowskiego oraz Kingi Zinowiec-Cieplik. Ich rozmowa tworzy wielogłosową opowieść o ekologii miejskiej - pojęciu, które łączy w sobie troskę o środowisko naturalne z odpowiedzialnym kształtowaniem przestrzeni zurbanizowanej. Autorzy i autorki mierzą się z pytaniami o miejsce przyrody w mieście, możliwości jej ochrony oraz o rolę, jaką odgrywa kultura w procesie zielonej transformacji.
- II. Promocja książki Zofii Smolarskiej “Ekologie teatru. Analiza relacyjna instytucji teatru z perspektywy rzemieślników i rzemieślniczek teatralnych”, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 2025
Książka podejmuje problematykę pracy rzemieślników i rzemieślniczek teatralnych - grupy zawodowej marginalizowanej zarówno w badaniach, jak i w praktyce instytucjonalnej. Analiza oparta na wywiadach pogłębionych i badaniach terenowych, pozwala uchwycić złożone sieci zależności kształtujące współczesną produkcję sztuki. Smolarska odsłania ciemne strony instytucji artystycznych: nierówności, przemoc, marnotrawstwo zasobów i degradację sensu pracy. Zadaje fundamentalne pytania o warunki tworzenia sztuki i sprawiedliwość w polu kultury. To książka jednocześnie naukowa i zaangażowana, proponująca nowe narzędzia do myślenia o teatrze i jego przyszłości.
“Książkę Smolarskiej wyróżnia zachowana w niej równowaga pomiędzy pracą naukową, proponowaniem nowych metodologii i metafor dla badań teatrologicznych, a zaangażowaniem w walce o bardziej sprawiedliwe warunki pracy w kulturze i o inne niż neoliberalne modele zarządzania instytucjami kultury. To wyważenie sprawia, iż mamy do czynienia z książką na wysokim poziomie merytorycznym, opartą na świetnie opanowanym warsztacie, ale też wrażliwą na nierówności i niesprawiedliwości dotykające najsłabsze osoby uczestniczące w procesach wytwarzania kultury.”
Prof. dr hab. Marek Krajewski
INFORMACJE O UCZESTNIKACH
Janusz Adam Biedrzycki - kurator spotkania. Aktor, tancerz, choreograf, instruktor teatralny i reżyser. Absolwent kulturoznawstwa (ze specjalizacją: folklorystyka, etnologia, teatrologia i filmoznawstwo) na UMCS w Lublinie oraz studiów podyplomowych z zarządzania kulturą na Uniwersytecie Łódzkim. Ukończył kurs “Pedagog w teatrze” w Instytucie Teatralnym im. Zbigniewa Raszewskiego. Współzałożyciel i członek Teatru CHOREA. Stypendysta Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (2010, 2014) oraz Urzędu Miasta Łodzi (2013, 2017, 2022). Od 2007 roku działa jako instruktor i edukator w Fabryce Sztuki, a także autor wielu projektów i warsztatów artystyczno-edukacyjnych. Założyciel i lider Grup Teatralnych - Młodzieżowej i Międzypokoleniowej, pracujących w Teatrze CHOREA. Od 2022 roku członek Związku Artystów Scen Polskich. Kurator cyklu dyskusyjnego “Ekologie kultury”: “Ekoligie kultury I” (2022), „Ekologie kultury II. Edukacja” (2023), "Ekologie kultury III. Kostiumy i scenografia"(2023), “Ekologie kultury IV. Ekologia miejska” (2024), “Ekologie Kultury V. Aktywizm” (2025).
Zofia Smolarska - moderatorka spotkania. Teatrolożka i badaczka społeczna. Autorka książek i artykułów poświęconych m.in. partycypacyjnym metodom tworzenia sztuki oraz ekologicznym aspektom kultury i rzemiosł artystycznych. Zagadnienia ekologii kultury wykładała na Akademii Teatralnej w Warszawie oraz na Uniwersytecie Jagiellońskim. Obecnie adiunktka w Laboratorium Badań Naukoznawczych na Uniwersytecie Warszawskim.
Magdalena Gałkiewicz - ekofeministka, aktywistka na rzecz praw człowieka, zwierząt i ochrony środowiska. Absolwentka filologii romańskiej i informatyki stosowanej na Uniwersytecie Łódzkim oraz prawa ochrony środowiska na Uniwersytecie Wrocławskim. Ukończyła 27. edycję Szkoły Liderów Politycznych. Sekretarzyni Krajowa partii Zieloni, liderka łódzkich struktur partii. Współzałożycielka i członkini zarządu Stowarzyszenia Łódzkie Dziewuchy Dziewuchom. Współorganizatorka marszów w obronie praw kobiet od 2016 roku. Wolontariuszka Fundacji Międzynarodowy Ruch na Rzecz Zwierząt Viva!. W 2021 roku odznaczona za zasługi dla Miasta Łodzi. Członkini komitetów obywatelskich projektów ustawodawczych: “Ratujmy Kobiety”, “Świeckie Państwo” i “Legalna aborcja bez kompromisów”.
Helena Smoczyńska - (post)aktywistka, współzałożycielka Młodzieżowego Strajku Klimatycznego, na przestrzeni ostatnich lat zaangażowana w działania grup takich jak: Extinction Rebellion Youth, Żaden Człowiek Nie Jest Nielegalny, Strajk Kobiet, Ostatnie Pokolenie. Współtwórczyni warsztatów dla zagubionych (post)aktywistów pt. “Jak odnaleźć się we Wszechkryzysie”. Zaangażowana przyjaciółka i orędowniczka wizji projektu Osada.Earth. Doula w trakcie szkolenia Akademii Wsparcia Okołoporodowego, zafascynowana siłą kobiet w porodzie i nie tylko.
Paweł Szypulski - dyrektor programowy Fundacji Greenpeace Polska, wcześniej szef zespołu Klimat i Energia. Z Greenpeace związany od 2016 roku. Specjalizuje się w tematyce ochrony klimatu i sprawiedliwej transformacji energetycznej, zajmuje się planowaniem strategicznym. Współautor kampanii na rzecz Zielonego Państwa Dobrobytu - wizji, w której w centrum życia społecznego i politycznego stawia się człowieka i środowisko, z jednoczesnym wzmocnieniem usług publicznych i odejściem od paliw kopalnych. Ma wieloletnie doświadczenie menedżerskie w branży PR i public affairs. Do działania motywuje go potrzeba ochrony praw człowieka, zagrożonych przez kryzys klimatyczny.
Premiera e-booka “Ekologie Kultury IV. Ekologia miejska” realizowana jest w ramach programu Przestrzenie Sztuki - Łódź Teatr 2025.
Program finansowany jest ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, realizowany przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.
Program dofinansowano ze środków Urzędu Miasta Łodzi.
Organizator: Fabryka Sztuki w Łodzi
Współorganizatorzy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Miasta Łodzi, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego
Partner: Teatr CHOREA
